Sözlük
İnşaat, gayrimenkul, mimarlık alanlarında kullanılan terimlerimleri ve anlamlarına ulaşabilir ve anlık olarak filtreleyebilirsiniz.
ADA
Çevresi kamuya ait cadde, sokak, yol, kanal, ark, dere, göl, deniz gibi doğal ve yapay sınırlarla, kadastro çalışma alanı sınırı ile veya Devlet Demir Yolları arazisi ile çevrili parseller topluluğuna kadastro adası denir. Ada numaraları 101’den başlar, köy sınırı içindeki tüm parseller ölçülünceye kadar numaralar aralıksız birbirini izler.
ADA ANAHTARI
İmar ya da kadastro adalarının yerlerini ve numaralarını gösteren krokidir.
ADA FİHRİSTİ
Kentsel arsa ve arazi düzenlemelerinde, ada ve pafta numaralarını gösteren dizin.
ADA UYGULAMA KROKİSİ
İmar Ada veya parsellerinin zeminde işaretlemek amacıyla uygulama haritası üzerinden alınan nirengi, poligon ve yardımcı ölçüleri yazmak suretiyle düzenlenen kroki.
AFET BÖLGESİ
Deprem, sel, toprak kayması, yangın, kaya düşmesi, çığ gibi olayların görüldüğü ve her an gerçekleşebileceği yerlere afet bölgesi denir. Bayındırlık ve İskan Bakanlığının tespit ettiği afet bölgelerinde yapı yapılması kesinlikle yasaktır.
AFET KANUNU
Deprem, sel, toprak kayması, yangın, kaya düşmesi, çığ gibi afetlerde zarar gören vatandaşlara devletçe yer tahsisi yapılmasını sağlayan yasa.AHARA TEMLİK
AHDE VEFA
Sözleşme maddelerine bağlı kalmak anlamına gelir.
AHDNAME
Taraflarca imzalanmış sözleşme belgesi.
AHFAD
Torunlar, soy.AHKAM
AHZ-U KABZA
Daha çok vekaletnamelerde geçen kelime,“Bedeli tahsil etmeye” anlamına gelir. Satış bedelini tahsil edebilmek yetkisine sahip olduğunu gösterir.
AHZ-U KABZA
“Bedeli tahsil etmeye” demektir. Daha çok vekaletnamelerde geçer, satış bedelini tahsil edebilmek yetkisi, anlamına gelir.
AKILLI BİNA
Çeşitli uyarı, kontrol, algılama, denetim gibi sistemlerle desteklenmiş ve her türlü gelişmiş teknolojiden yararlanarak yapılan, otomasyonla donatılmış yapılardır.
AKS
İki yapı elemanının ortalarından alınan uzaklık ölçüsü.
AKTİF PLAN ÇİZİM YÖNTEMİ
Şehrin bir bütün halinde tek seferde planlanmasıdır. Bu planda tüm yollar ve genişlikleri, imar adalarının boyutları, binaların biçim ve yükseklikleri gibi detaylar belirtilirken şehrin gelecekte alacağı şekil ayrıntılı olarak gösterilir.
AKTİF YEŞİL ALAN
Park, çocuk bahçesi ve oyun alanı olarak ayrılan alanlardır.
AKİT/AKİD
Sözleşme
AKİTLİ İŞLEMLER
Tapu sicil müdürlüğünde resmi senet düzenlenerek yapılan işlemlerdir. Satış, bağış, ölünceye kadar gelir akdi, ölünceye kadar bakma akdi, trampa, kat mülkiyeti, kat irtifakı, taksim, devre mülk hakkı, kat karşılığı temlik, ipotek, taşınmaz yükü, intifa hakkı, sükna hakkı, geçit hakkı, kaynak hakkı, üst hakkı ve diğer irtifak hakları akitli işlemlere örnek gösterilebilir.
AKİTLİ İŞLEMLER
Tapu sicil müdürlüğünde resmi senet düzenlenerek yapılan işlemlerdir. Satış, bağış, taksim, ölünceye kadar bakma akdi, ipotek ve irtifakhakları akitli işlemlere örnek gösterilebilir. Tapu Kanununun 26.Maddesinde mülkiyet ve mülkiyet dışındaki ayni hakların kurulması vedevri için tapu sicil müdürlüğünde resmi senet düzenleneceği belirtilmiştir. Şahsi haklar için resmi senet düzenlenmez.
AKİTSİZ İŞLEMLER
Kişisel hakların şerhi, hak sahibinin veya malikin tek taraflı iradesi ile Tapu Sicil Müdürlüğü’nde yapılan işlemlerdir. Akitsiz işlemler için “Tescil İstem Belgesi” düzenlenir. Cins değişikliği, ayırma, birleştirme, yola terk, yoldan ihdas, teknik hataların düzeltilmesi, intikal, değişiklik, düzeltme, şerhlerle ilgili işlemler, şufa hakkı, iştira hakkı, vefa hakkı, kira şerhi, satış vaadi şerhi, kat karşılığı inşaat şerhi, serbest dereceden yararlanma, alacağın temliki, mirasçılar arasındaki taksim, ilamın infazı, beyanlarla ilgili işlemler, teferruat, işçilerin işe başlama tarihi, eklenti belirtilmesi, kamulaştırma belirtilmesi, düşüncelerle ilgili işlemler, intifadan feragat, şirkete ayni sermaye konması, kooperatiflerde ferdileşme, kanuni ipotek, terkinlerle ilgili işlemler ve kamulaştırma akitsiz işlemlere örnek gösterilebilir.
AKİTSİZ İŞLEMLER
Tapu Kanununun 26. Maddesinin dışında kalan, ayni hakların kurulması vedevri ile ilgili olmayan kişisel hakların şerhi, terkin, düzeltme, değişiklik, ayırma, birleştirme, mirasın intikali gibi hak sahibinin veya malikin tek taraflı iradesi ile tapu sicil müdürlüğünde yapılan işlemlerdir. Akitsiz işlemler için resmi senet yerine Tescil İstem Belgesi düzenlenir.
ALENİ MÜZAYEDE
Bir malın, talep edenler arasında açık arttırma usulü satılmasını sağlayan satış biçimi.
ALENİYET
Açıklık. Tapu sicil bilgilerinin sadece ilgililerine açık olması ilkesi demektir.
ALENİYET İLKESİ
Tapu sicil bilgilerinin sadece hak sahipleri ve ilgililerine açık olması ilkesi demektir.
ALT KİRA
Kira sözleşmesine ‘’kira hakkının başkalarına devredilebileceğine dair bir madde konulmuşsa kiracının, kiraladığı yeri tamamen veya kısmen bir başkasına kiraya verebilme hakkına denir.
ALT YAPI
Bir binanın zemininde bulunan temel, kazıklar, döşemeler, kolonlar, payandalar ve kirişler gibi temel desteklerinin tamamına verilen addır.
ALÇAK İMAR DÜZENİ
İki kattan daha fazla yapılaşmaya izin verilmeyen uygulamadır.
AMME ARAZİSİ
Kamu arazisi.
AMORTİSMAN
Aşınma, eskime, yıpranma gibi çeşitli fiziksel nedenlerle bir yapının değerinde meydana gelen kayıp.
ANA SİCİLLER
Tapu kütüğü, Kat mülkiyeti kütüğü, Yevmiye defteri, Resmi senet, Plan, Mahkeme kararları, Resmi yazılar, Plan gibi tapu sicilinin asli unsurlarına denir.
ANA SİCİLLER
Ana siciller tapu sicilinin asli unsurlarıdır ve şunlardan oluşur
ANAHTAR TESLİM
Bir yapının bütünüyle bitirilmesi için gerekli malzeme ve işçiliğinin yüklenici firma tarafından karşılanarak, mal sahibine teslim edilmesini öngören sözleşme şeklidir.
APLİKASYON
Herhangi bir parselin zeminde geometrik durumunun tespitidir. Projeyi araziye aplike etmek, işaretlerle dikmek, bir projenin arazi üzerine işaretlenmesi ve binalarda köşe kazıklarının çakılması anlamlarına gelir.
APLİKASYON (YER GÖSTERME)
Kadastro paftalarındaki parsel köşe noktalarının yeniden zeminde belirtilmesidir. Parselin zemindeki sınırlarının gösterilmesidir.
APOSTİLLE
Anlaşmalı bazı ülkelerden alınan vekaletname, yetki belgesi ve diğer belgelerin üzerinde Apostille ibaresi varsa bu belge Türkiye’de de geçerlidir.
APOSTİLLE
5 Ekim 1961 tarihinde La Haye sözleşmesine katılan ülkelerden birisi yetkili makamı tarafından belgenin düzenlendiği anlamına gelir. Vekaletname, yetki belgesi ve diğer belgeler üzerinde “Apostille(Convention de La Haye du Octobre 1961)” ibaresi varsa o yerdeki Türk konsolosluğu tasdikine gerek olmadan belge Türkiye’de geçerli kabul edilir.
ARAZİ
Belediyelerin imar alanları dışında kalan bağ, bahçe, tarla, çalılık, orman gibi toprak parçalarına denir.
ARAZİ
Sınırları yeterli vasıtalarla belirlenmiş, yatay ve düşey sınırları bulunan zemin parçasıdır.
ARAZİ GELİŞTİRME
İmar planı olmayan bir araziyi ticari amaçla planlayıp yetkili mercilere onaylattıktan sonra altyapısı, çevre düzeni, yapılarını da inşa ederek değerlendirilmesi
ARIZİ KAZANÇ
Gayrimenkullerin tahliyesi sırasında kiracıya ait tesisat ve malların yeni kiracıya devrinde doğan kazançlara denir. Vergi usul ve kanunlarına göre vergilendirilir.
ARSA
Belediyelerin imar alanları kapsamında yer alan kullanım şekli ve yapılaşma düzeni belirlenerek tamamlanmış arazi parçalarına denir. Arsalara ‘imar parseli’ de denir.
ARSA
Belediye ve mücavir alan sınırları veya köy yerleşik alanlarında yapılan planlarla iskan (yapılaşma) sahası olarak ayrılmış yerlerde bulunan arazi parçalarına arsa denir.
ARSA OFİSİ
Bayındırlık Bakanlığına bağlı olarak çalışan arsa spekülasyonunu önleyerek konut projeleri, sanayi bölgeleri, turistik kuruluşlar ve kamu hizmetleri için kamulaştırmalar yapan resmi bir kurumdur.
ARSA PAYI
Kat irtifakı veya kat mülkiyeti kurulmuş binalarda, her bir bağımsız bölüme tahsis edilen arsadaki ortak mülkiyet payıdır.
ARSA PAYI
Kat irtifakı veya kat mülkiyeti kurulmuş binalarda her bir bağımsız bölüme tahsis edilmiş zemindeki (arsadaki) ortak mülkiyet payına arsa payı denir.
ART MİRASÇI
Vasiyet eden kişi ön mirasçı atadığı kişiye, mirası üçüncü kişiye nakletmesi sorumluluğunu verebilir. Vasiyette bulunan kişi mirasını, ileride evlenecek olan çocuğundan olacak torununa bırakabilir. Böyle bir durumda nakille sorumlu tutulana ön mirasçı, ileride doğması muhtemel olan toruna ise art mirasçı denir.
ARTER
Birçok yolu birbirine bağlayan büyük ulaşım yolu
ARZİ İRTİFAK HAKKI
Karşılıklı iki gayrimenkulden lehine irtifak kurulan taşınmaza hakim (yararlanan) taşınmaz, aleyhine irtifak hakkı kurulan taşınmaza ise hadim (yükümlü) taşınmaz denir. Arzî irtifak hakkı, belli bir şahıs lehine değilde, taşınmaz lehine kurulduğu için yararlanan (hakim) taşınmaza sahip olan, irtifak hakkına da sahip olur. Bundan dolayı yükümlü taşınmazı sonradan iktisap edenler de bu yükümlülüğe katlanmak zorundadır. Arzî irtifak, lehine kurulduğu taşınmaza bağlanmıştır. Ondan ayrı olarak devredilemez. Taşınmazın devrinde de bu hakkın devrinin istisna (ayrık) tutulması mümkün değildir. Geçit hakkı ve kaynak hakkı gibi.
ASKERİ GÜVENLİK BÖLGESİ
Bakanlar Kurulunca Kamu ve özel kuruluşların çevresinde tesis edilen alanlardır.
ASKERİ GÜVENLİK BÖLGESİ
Kamu ve özel kuruluşların çevresinde Bakanlar Kurulunca tesis edilir.
ASKERİ YASAK BÖLGE
Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenen sınırlar içerisinde kalan Yurt savunması bakımından hayati önem taşıyan askeri tesis ve bölgelerin çevresinde kalan bölgedir. Askeri yasak bölgeler 1. ve 2. askeri yasak bölgeler olmak üzere ikiye ayrılır. 1. derece askeri yasak bölgeler içerisindeki taşınmaz mallar kamulaştırılır. 2. derecedeki askeri yasak bölgelerde yabancı uyruklu kimseler taşınmaz edinemez ve kiralayamazlar. Bu hükümlere aykırı hareket edenler cezalandırılır. Yetkili komutanlıkça izin verilmeyen her türlü inşaat durdurulur.
ASKERİ YASAK BÖLGE
Yurt savunması bakımından hayati önem taşıyan askeri tesis ve bölgelerin çevresinde Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenen sınırlar içerisinde kalan bölgedir. Askeri yasak bölgeler 1 inci ve 2 inci askeri yasak bölgeler olmak üzere ikiyeayrılır. 1 inci derece askeri yasak bölgeler içerisindeki taşınmazmallar kamulaştırılır. 2 inci derecedeki askeri yasak bölgelerde yabancı uyruklu kimseler taşınmaz edinemezler, edinmişlerse tasfiye edilir. Yabancılar izin almadan bu bölgede taşınmaz kiralayamazlar. Bu hükümlere aykırı hareket edenler cezalandırılır. Yetkili komutanlıkça izin verilmeyen her türlü inşaat durdurulur.
ASKI SÜRESİ
İmar çalışması yapıldığı dönemlerde uygulanan planlar halka açık şekilde bir süre askıda kalır ve vatandaşlarımız bunları inceleyerek zarara uğradığı durumlarda itiraz ederek düzeltme isteyebilir. Ama askı süresinde itiraz edilmezse plan kabul edilmiş sayılır.
ASMA KAT
Binaların en az 5,5 metre iç yüksekliğe sahip zemin katında düzenlenen çoğu basık tavanlı, merdivenle altındaki mekana bağlanan yarım kat. Asma katlar iç yüksekliği 2,40 metreden az olmamak, yola bakan cephelerde 3 metreden fazla yaklaşmamak üzere yapılabilirler.
ASMOLEN
Pişmiş toprak, cüruf ve çimento karışımından üretilmiş ses geçirmez delikli briket türü.
ATIK YÖNETİMİ
Hafriyat Toprağı İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine göre; hafriyat toprağı ile inşaat veya yıkıntı atıklarının kaynağında ayrılarak toplanması, geçici olarak biriktirilmesi, taşınması, tekrar geri kazanılması ve depolanması işlemlerinin tümüne atık yönetimi denir.
AVAN PROJE
Gerçekleştirilecek bir yapı konusundaki ilk düşüncelerin plan, kesit ve görünüşlerle belirtildiği, üzerinde ana kararların, genel formların, işlevlerin ve işlevsel ilişkilerin gösterildiği bir hazırlık ve öneri projesidir.
AVLU
Binanın ortasında veya önünde kalan üstü açık ya da kapalı, etrafı çevrili olan geniş bölüm. Örnek Cami Avlusu.
AYIPLI MAL
Satın alınan gayrimenkulde bir eksiklik, sakatlık veya değerini büyük ölçüde düşüren yapısal bir bozukluk vb. gizlenmiş kusur olması hali.
AYIRMA ÇAPI
Düzenleme sınırı ile bölünen parselin, bölünme durumunu gösteren çap.
AYKIRI KULLANIM
İmar planları ve yönetmelikleri değiştirildiğinde önceki plana uygun yapıların yeni imar mevzuatına aykırı hale gelmesiyle ortaya çıkan çelişkili durumdur. Böyle bir durumda kazanılmış haklardan dolayı imar yönetmeliğine bazı hükümler ilave edilerek bir denge sağlanır.
AYNEN TAKSİM
Müşterek mülkiyet halinde bulunan taşınmaz sayısının, paydaş sayısına ve pay oranında bölünmeye elverişli olması halinde, paydaşlar aynen taksimi gerçekleştirebilirler. Paydaşlar anlaşması halinde bir kısım taşınmaz veya bölünen parçalar üzerinde müşterek mülkiyet durumunu devam ettirebilirler.
AYNİ HAKLAR
Kişilerin, taşınır veya taşınmazlar üzerinde, doğrudan doğruya hakimiyetini sağlayan mülkiyet hakkı gibi haklardır.
AYNİ HAKLAR
Kişilerin eşya üzerinde doğrudan doğruya hakimiyetini sağlayan ve bu nedenle herkese karşı ileri sürülebilen haklardır. Örnek
AYNİ SERMAYE TAAHHÜDÜ
Bir gayrimenkulün mülkiyetinin veya ayni bir hakkın, yeni kurulmakta olan veya önceden kurulmuş olan bir şirkete, ortak olmak amacıyla tapuya şerh düşerek devredilmesi işlemidir.
AYNİ SERMAYE TAAHHÜDÜ
Bir taşınmaz malın mülkiyetinin veya ayni bir hakkın, yeni kurulmakta olan veya önceden kurulmuş bulunan bir şirkete ortak olmak amacıyla devredilmesi işlemidir.
AYRIK NİZAM
Komşu Parsellerin sınırında çekme mesafelerine uyularak diğer parsel sınırlarının yapılarına bitişik olmayan yapı tarzı.
AZİL
Vekaletnamedeki vekilin yetkisinin sona erdirilmesi, azledilmesidir. Vekaletle yapılan işlemlerden sonra aziller sicilinden mutlaka arama yapılarak, vekilin yetkisinin devam edip etmediğine bakılmalıdır.
AZİL
Vekaletnamedeki vekilin ve yetki belgesindeki temsilcinin yetkisinin sona erdirilmesi, azledilmesidir. Azil noterden yapılabileceği gibi tapu sicil müdürlüğüne verilecek bir dilekçe ile de yapılabilir. Azil belgesi tapu sicil müdürlüğüne ulaşınca aziller siciline kaydedilir. Vekaletle yapılan işlemlerde aziller sicilinden mutlaka arama yapılarak vekilin yetkisinin devam edip etmediğine bakılır.
AZİLLER SİCİLİ
Noterden veya dilekçeyle Tapu Sicil Müdürlüğü’ne ulaşan görevden alma isteklerinin (azillerin) kayıt altına alındığı defter.
AÇIK ALAN
Yalnızca tarım yapılmasına izin verilen veya yeşil alan olarak ayrılmış arazilerdir.Üzerinde herhangi bir yapı inşasına izin verilmez.
AÇIK ALAN KATSAYISI
Bir şehirdeki açık alanların yüzölçümü toplamının, şehrin yerleşik alanının yüzölçümüne oranıdır.
AÇIK EKSİLTME
Bir ihalenin en düşük fiyatı önerene verilmesini sağlayan satış biçimi yöntemidir.
AÇIK KAPI İLKESİ
Kooperatife giren veya çıkan ortak sayısı değişebilmektedir. Kooperatiflerde istenildiği zaman üyeliğe girilebilmesi, çıkılabilmesini sağlayan ilkedir.
AÇIK KREDİ
Banka tarafından güvenilir müşteriye ipotek gibi herhangi bir teminat göstermeden, sadece bir imza karşılığında açılan kredidir.
AÇIK TEKLİF USULÜ
Bir ihale komisyonu önünde, tekliflerin sözlü olarak alındığı ihale yöntemidir.ADA
AİLE KONUTU
Bir ailenin birkaç dairesinden sadece biri “aile konutudur”. Aile konutu olarak kullanılan gayrimenkulün sahibi olan eş vefat ederse sağ olan eş, eski yaşantısını devam ettirebilmek için konut üzerinde kendisine intifa hakkı, sükna hakkı veya mülkiyet hakkı verilmesini isteyebilir. Medeni kanunun 194. Maddesi gereğince eşlerden biri, diğer eşin açık rızası olmadıkça, kira sözleşmesini feshedemez, devredemez, aile konutu üzerindeki haklarını sınırlandıramaz.
AİLE KONUTU
Aile konutu, ailenin devamlı olarak ikametine ayrılan konuttur. Medeni Kanunun 19. Maddesinde aile konutunun bulunduğu yere "yerleşim yeri" adı verilmiştir. Buna göre; yerleşim yeri, bir ailenin sürekli kalmak niyetiyle oturduğu yerdir. Bir ailenin aynı zamanda birden fazla yerleşim yeri olamaz. Demek ki, bir ailenin birden fazla aile konutu olamaz. Mede i Kanunun 19. Maddesinde sözü edilen yerleşim yerindeki konut, "aile konutudur." Bir aile pek çok yerde konut sahibi olabilir,ancak bunlardan sadece birisi medeni kanunun aradığı anlamda aile konutudur.
AİLE MALLARI ORTAKLIĞI
Akrabaların miras yoluyla kalan mal varlıklarının dağılmasını önlemek ve bir bütün olarak daha iyi işletilmesini sağlamak için tamamını veya bir kısmını ortaya koyarak kurdukları ortaklığa denir.
AİLE MECLİSİ
Vesayet altındaki bir kişinin temsili için mahkeme tarafından atanan ve en az üç akrabadan oluşan meclise denir.
AİLE YURDU
Bir kimsenin, bir evi, tarıma veya sanayiye elverişli taşınmazları, eklentileri ile beraber ailesine tahsis ederek ailesini koruyucu bir tesis, yurt oluşturmasıdır. Aile yurdu, kurulduğu tapu kütüğünün şerhler sütununa yazılır.
AİLE YURDU
Bir kimsenin bir evi veya tarıma veya sanayiye elverişli taşınmazları eklentileri ile beraber ailesine tahsis ederek ailesini koruyucu birtesis (yurt) oluşturmasıdır. Aile yurdu kurulduğu tapu kütüğünün şerhler sütununa yazılır.
AŞINMA PAYI (YIPRANMA PAYI)
Yapıların değeri hesaplanırken, yıllar itibariyle eskiyen ve değerini yitiren binanın sınıfı ve yaşı itibariyle yıpranma paylarına ilişkin oranlarda maliyet bedellerinden indirim yapılır.
BAHÇE DUVARLARI
Yapıların bahçeleri boyunca koruma amaçlı döşenen duvarların yüksekliği, binaların yol tarafındaki cephe hatlarının önünde 0,5 metreyi, gerisinde ise 2 metreyi geçemez. Bahçe duvarlarının üzerine 1 metreyi aşmayan parmaklık yapılabilir. Tehlikeli ve eğimli yerlerde ilgili belediye yetkilidir.
BAHÇE UZAKLIKLARI
İnşaatın, yola veya komşu parsel sınırlarına en yakın noktası bahçe uzaklığıdır. İmar planında belirtilen cephe çizgisinden daha önce inşaat yapılamaz. İmar planında bahçe uzaklığı bilgisi yoksa, bu uzaklıklar ilgili belediyenin imar mevzuatına göre belirlenir.
BAKİYE
Kalan. Bir alacaktan geriye kalan miktar.
BALON ÖDEME
Konut kredisi geri ödeme planında, tarihi ve miktarı önceden belirlenmiş toplu ödeme. Genellikle bu tür ödemeler vade sonuna yakın tarihlerde yapılır. Bu toplu ödeme tutarı sizin aylık düzenli geliriniz üzerinden hesaplanır.
BALTA İFRAZI
Bir parselin ifraz yoluyla iki parsele dönüştürülmesi durumunda, yola cephesi olmayan arka parseli yola bağlamak için dar çıkmaz bir sokak yapılır. Bu şekilde ayrılan parsel ve yolun şekli baltayı andırdığı için balta ifrazı denir.
BAYINDIR HALE GETİRME
Bir arazinin üzerinde yapı yapılmasına elverişli hale getirilmesidir.
BAĞIMSIZ BÖLÜM
İnşaatı bitmiş, kullanıma hazır hale gelmiş, kat mülkiyeti veya kat irtifakı kurulmuş yapının konut, dükkan, mağaza, mahzen, depo gibi ayrı ayrı kısımlarına bağımsız bölüm denir. Bağımsız bölümler aynı parsel içerisinde farklı bloklar yada villalar şeklinde yer alabilir. Bir yerin bağımsız bölüm sayılabilmesi için zeminden bir arsa payının tahsis edilmesi gerekiyor. Eğer arsa payı yoksa bu kısımlar bağımsız bölüm sayılmıyor.
BAĞIMSIZ BÖLÜM
Kat mülkiyeti veya kat irtifakı kurulmuş yerlerde ana gayrimenkulün ayrı ayrı ve başlı başına kullanılmaya elverişli olan ve her biri kat mülkiyeti kütüğünde ayrı bir sayfaya tescil edilen konut, dükkan, mağaza gibi bağımsız mülkiyete konu bölümlerine bağımsız bölüm denir.
BAĞIMSIZ BÖLÜM PLANI
Kat irtifakı ve kat mülkiyeti kurulmuş taşınmaz üzerine inşa edilecek yapı ve eklentilerini, bağımsız bölümlerin konumlarını ruhsatta yer alan mimari proje ve vaziyet planındaki ölçülere göre uygun olarak sayısal ve çizgisel şekilde gösteren harita, plan ve projeler.
BAĞIMSIZ VE SÜREKLİ HAKLAR
Bkz. Müstakil ve daimi haklar.
BAĞIŞLAMA VAADİ
Gayrimenkul sahibinin, gayrimenkulünü bedelli veya bedelsiz olarak başka bir kişiye bağışlayacağını noterden yapılan bir sözleşmeyle taahhüt etmesi işlemidir. Tapu siciline şerh edilebilir.
BAĞIŞLAMADA RÜCU
Gayrimenkulünü bağışlayacak olan kişi bu tasarrufunu bağışlayacağı kişiden bazı yükümlülükleri yerine getirmesi karşılığında yapabilir.
BAĞIŞTAN RÜCU
Vazgeçebilme şartıyla yapılan bağışta, gayrimenkul bağışı kabul eden kişi adına tescil edilir, fakat tapu siciline rücu (geri dönme) şartı şerh edilir. Bağışı kabul edenin, bağışlayandan önce ölmesi durumunda gayrimenkul, mahkeme başvurusuna gerek olmadan bağışlayana geri döner.
BAŞVURU FİŞİ
Akitli veya akitsiz işlemler için Tapu Sicil Müdürlüğü’ne sözlü olarak başvuran hak sahibinin veya yetkili temsilcinin, bu sözlü isteklerinin müdürlükçe yazıya geçirildiği formdur.
BAŞVURU FİŞİ
Akitli veya akitsiz işlemler yaptırmak için tapu sicil müdürlüğüne sözlü olarak başvuran hak sahiplerinin bu sözlü istemlerinin müdürlükçe yazıya geçirildiği, müdür veya memurca doldurulan matbu formdur. Başvuru fişi mutlaka iki nüsha düzenlenerek birisi başvuran kimseyeverilir, diğeri dosyasında muhafaza edilir.
BELEDİYE RAYİÇ BEDELİ
Gayrimenkullerin güncel piyasa koşullarında belediyelerce belirlenen minimum alım satım bedelidir.
BELEDİYE SINIRI
Belediye meclis kararı, İl İdare Kurulu ve İçişleri Bakanlığı’nın onayı ile kesinleşmiş plan ve haritalarla sınırları belirlenmiş Belediyelerin yetki ve sorumlu olduğu idari alan.
BELİRSİZ SINIR
Zeminde mevcut olmamasına rağmen dengeleme planına uygun olarak sınırlandırma krokisinde kahverengiyle gösterilen sınırdır.
BETONARME
Eğilme ve çekme kuvvetlerine mukavemet gösterebilmesi için, uygun oranda demir ve beton kullanılmış yapı türü.
BEYAN
Üçüncü kişileri bilgilendirmek ve uyarmak amacıyla taşınmazın eklentileri, kısıtlamaları, tesisi artık mümkün olmayan ayni hakları, vesayet altına alma, işçi ve yüklenicinin işe başlama tarihi, kamulaştırma ibaresi gibi hukuki durum ve akıbetini tapu kütüğündeki özel sütununa işlenerek belirtilmesidir.
BEYAN
Üçüncü kişileri aydınlatmak, bilgilendirmek ve özellikle uyarmak amacıyla tapu kütüğündeki özel sütununa işlenen taşınmazın hukuki durum ve akıbetini gösteren belirtmelerdir.
BEYAN DEĞERİ
Emlak beyannamesinde belirtilen tapu harcına esas matrah değeridir.BİLA
BLOK BAŞI BİNA
İkiden fazla bloktan oluşan yapının yalnız bir yanının komşu parseldeki binaya kısmen veya tamamen bitişik olmasıdır.
BOĞAZİÇİ YASASI
İstanbul Boğazına özel olarak çıkarılan bu yasa, tarihi, kültürel değerleri, doğal güzellikleri korumak için kıyı bölgesindeki yapılaşma kurallarını belirler.
BRÜT BETON
Üzerine sıva yapılmadan kalıptan çıktığı gibi bırakılan beton.
BRÜT GELİR
Gayrimenkulün tüm işletme ve kullanımından sağlanan kira, ortakçılık ve diğer gelirlerinin toplamıdır. Brüt gelir hesabında işletme giderleri dikkate alınmaz.
BRÜT KİRA
İşyeri kira sözleşmelerinde, kiracının kira bedeli üzerinden %20 stopaj kesintisi yaparak, muhtasar beyanname vermek suretiyle bu kesintiyi ilgili vergi dairesine ödemekle yükümlüdür. Kiranın net olarak belirtildiği durumlarda ise, kiracı netten brüte giderek kira bedelini hesaplayacaktır. (Brüt kira = Net kira / 0,8)
BRÜT KİRA ÇARPANI
Gayrimenkullerin değerinin belirlenmesinde satış fiyatının aylık brüt kiraya bölünmesi sonucu elde edilen orandır.
BRÜT İNŞAAT ALANI
Yapının inşa edilen bütün alanlarının toplamıdır. Bu alana avlular, aydınlıklar, hava bacaları, doğal zemine oturan teraslar, saçaklar dahil edilmez.
BÖLGE PLANI
Gelişme olanakları, sektörel hedefleri, sosyo-ekonomik faktörleri, ulaşım ağı, altyapı ve çevre dağılımını göz önünde bulundurarak kentteki oturma bölgeleri, ticaret bölgeleri, sanayi bölgeleri ve endüstriyel bölgelerin belirtildiği makro düzeydeki yerleşim planlarıdır.
BÜTÜNLEYİCİ PARÇA
Bir eşyayı tamamlayan ve asıl eşya zarar görmeden ondan ayrılmayan parça. Bkz. Mütemmim cüz.
BÜTÜNLEYİCİ PARÇA (MÜTEMMİM CÜZ)
Bir binanın birbirinden bağımsız değerlendirilemeyecek ve ayrılamayacak olan bütünleyici parçası. Ör. binanın çatısı.
BİLA
“siz, sız” şeklindeki olumsuzluk ekidir. Bila faiz
BİLUMUM
Tüm, Bütün,-in hepsi,tamamı.
BİLUMUM
Bütün, tüm, tamamı.
BİLİRKİŞİ (EHLİVUKUF)
Herhangi bir gayrimenkulün kıymetinin belirlenmesi için görüşüne başvurulan, özel ve teknik bilgiye sahip uzman kişiye verilen addır.
BİNA CEPHESİ
Binanın toprak üzerindeki ilk katının parselin yol tarafındaki duvarına bakan dış yüzüdür. Köşebaşı parsellerde ise binanın kot aldığı yol tarafında toprak üstünde bulunan ilk kat duvarının dış yüzeyidir.
BİNA DERİNLİĞİ
Binanın ön ve arka cephe hattı arasındaki dik uzaklıktır. Bina derinlikleri azami 40 m.'yi geçmemek ve hiç bir yerde arka bahçe sınırına 3 m.’den fazla yaklaşmamak şartı ile hesaplanır.
BİNA ETEĞİ
Bir binadaki bodrum katının dış duvarlarının toprak üzerinde kalan bölümü.
BİNA VARAKASI
Tarihi önemi olan bir binanın yaşını ispat etmek için valilik tarafından verilen belge.
BİNA YÜKSEKLİĞİ
Binanın kot aldığı noktadan saçak üst seviyesine kadar olan yükseklik. İmar planı ve yönetmelikte öngörülen yüksekliği 1 metreyi geçmeyen korkuluklar, merdiven gereçleri, bacalar, lüzumlu su depoları, asansör kuleleri ve benzeri yerler bina yüksekliğine dahil değildir.
BİRLİKTE ÖLÜM KARİNESİ
Miras ölümle açılır. Mirasçı olabilmek için miras bırakanın ölüm gününde sağ olması gerekir. Varisleri belirlemede ölen kişilerin, hangisinin önce hangisinin sonra öldüğü ispatlanamıyorsa bu kişilerin aynı anda ölmüş olduklarını varsayan birlikte ölüm karinesi kuralı uygulanır. Bu kişiler birbirine mirasçı olamazlar. Ölüm tarihinde sağ olan yasal mirasçılarda mirastan pay alırlar.
BİTİŞİK NİZAM
Bir veya birden fazla komşu parsellerdeki binalara bitişik olan yapı nizamı. Bitişik nizam binaların ortak alanından arka bahçeye çıkış sağlanır.
CEBRİ SATIŞ
Üzerinde haciz veya ipotek kaydı bulunan borçluya ait taşınmaz malın borcu tahsil amacıyla icra müdürlüğü veya alacaklı kamu idaresi kanalıyla satılarak, ihale alıcısı adına tescili işlemidir.
CEBRİ İCRA
Yerine getirilmeyen veya ödenmeyen bir borcun icra müdürlüğü aracılığı ile tahsili.
CİNS DEĞİŞİKLİĞİ
Bir taşınmazın cinsinin yapısız iken yapılı veya yapılı iken yapısız hale, bağ, bahçe ve benzeri iken arsa ve arazi, arsa ve arazi veya yapılı iken bağ, bahçe ve benzeri duruma dönüştürmek için paftasında ve tapu sicilinde yapılan işlemdir.
CİNS TASHİHİ
Arsa veya araziler üzerine yeni bina inşa edilmesi veya mevcut binanın yıkılarak arsa haline dönüştürülmesi için tapu kütüğünde kayıtlı olan taşınmazın cinsinin değiştirilmesi işlemidir.
DAMGA VERGİSİ
Kişiler veya kuruluşlar arası hukuki işlemlerin geçerliliğini belgeleyen kağıtlardan alınan vergidir. Örneğin yıllık kira bedeli üzerinden Binde 1,89 oranında alınan vergidir.
DAMGA VERGİSİ
488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tabloda belirtilen tapu işlemlerinden tahsil edilen vergidir.
DAİRE
Tamamlanmış yapılarda aynı çatı altında birden fazla yapılan bölümlerin her birine denir.
DERECE
İpoteklerin tescil edildiği sıralama. İpoteklerin bir birine üstünlüğü tarih ve yevmiye numaralarına göre değil, tapu kütüğünde işgal ettiği derece ve sıraya göre belirlenir. İpoteklerin diğer haklara üstünlüğü ise tarih ve yevmiye numarasına göre belirlenmektedir. Bkz.İpotek derecesi.
DEVLETİN SORUMLULUGU
Medeni Kanunun 1007. maddesi uyarınca, tapu sicilinin tutulmasından kaynaklanan zararlardan kusursuz dahi olsa Devletin sorumlu olması demektir. Sicili tutan tapu memuru ise ancak kusurlu olması halinde ve kusuru oranında sorumludur.
DEVLETİN SORUMLULUĞUNDA RûCÜ
Hazinenin ödediği tazminatın tamamını veya bir kısmını kusurlu tapu memurundan istemesidir.
DEVRE MÜLK
Bir mülkün yılın belirli dönemlerinde ayrı ayrı kişilere satılmasıdır.
DEVRE MÜLK
Mesken olarak kullanılmaya elverişli bir yapı veya bağımsız bölümün ortak maliklerinden her biri lehine bu yapı veya bağımsız bölümden yılın belli dönemlerinde (devreler halinde) müşterek mülkiyet payına bağlı olarak yararlanılmak üzere kurulan bir irtifak hakkıdır.
DEVRE TATİL
Mülkiyet payına bağlı olmayarak genelde turizm bölgelerinde belli tarihlerde tatil yapmak hakkıdır. Her bir devre ayrı tarihlerde ayrı şehir veya ülkelerde kullanılabilmektedir. Bu hakkın tapu siciliyle ilgisi yoktur, ayni bir hak olmayıp şahsi bir haktır.
DEĞİŞİKLİK
Tapu siciline başlangıçta doğru olarak yazılmış bir kaydın sonradan vuku bulan olaylar ile anlam ve önemini yitirmiş veya kapsamında farklılık olması halinde malik veya hak sahibinin talebi ile sicildeki kaydın gerçeği yansıtır hale getirilmesidir. Değişiklik, düzeltmeden(tashihten) farklıdır. Değişiklik işlemine en güzel örnek cins değişikliğidir.
DEĞİŞİKLİK İŞLEMLERİ
Kadastro paftasında değişiklik yapılmasını gerektiren ayırma, birleştirme, cins değişikliği gibi tapu fen işlemlerine değişiklik işlemleri denir.
DÖNER SERMAYE ÜCRETİ
TKGM. Döner Sermayesi İşletmesi hesabına, tapu işlemlerinden tahsil edilen ve tutarı her yıl başında döner sermaye yönetim kurulunca yeniden belirlenen ücrettir.
DÖNÜM
Eni ve boyu kırkar arşına karşılık gelen eski bir yer ölçüsü, yaklaşık 1000 m2.DUBLEKS
DÜZELTME
Tapu kütüğüne yanlış yazılmış bir kaydın belgelerine uygun olarak düzeltilmesi işlemidir.
DÜZENLEME ORTAK PAYI
İmar düzenlenmesine tabi tutulan yerlerde kamu yararına ayrılacak alan ve tesisler için kullanılmak üzere düzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsaların, düzenlemeden önceki yüzölçümlerinden %35’e kadar düşülebilen miktar ve/veya zorunlu hallerde malikin muvafakatı ile tespit edilen karşılığı bedeldir.
Düz Ölçü - Geleneksel Ölçü
EBEVEYN BANYOSU
Yatak odasında bulunan banyoya denir.
ECRİMİSİL
Hazine taşınmazının, İdarenin izni dışında gerçek veya tüzel kişilerce işgal veya tasarruf edilmesi sebebiyle alınan işgal ücretidir.
EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİ
Eşler sözleşme ile hiçbir mal rejimini seçmemişlerse Medeni Kanun gereği eşler arasında uygulanacak yasal mal rejimidir.
EKLENTİ
Teferruat, Asıl şey malikinin anlaşılabilen arzusuna veya yerel adetlere göre, işletilmesi, korunması veya yarar sağlanması için asıl şeye sürekli olarak özgülenen ve kullanılmasında birleştirme, takma veya başka bir biçimde asıl şeye bağlı kılınan taşınır maldır. Kat irtifakı veya kat mülkiyeti kurulmuş binalarda bir bağımsız bölümün dışında olup, kömürlük, garaj, depo gibi doğrudan doğruya o bölüme tahsis edilmiş olan yerlere eklenti denir.
EKSPERTİZ
Bir arsaya veya yapıya belirli ölçütlere göre değer biçilmesi işidir.
ELBİRLİĞİ MÜLKİYETİ
Birden çok kişinin bir taşınmaz mal üzerinde pay oranları açıkça gösterilmeden malik olmaları demektir. Bkz.İştirak halinde mülkiyet.
EMLAK
Ev, işyeri, arsa, bağ, bahçe, tarla, ve arazi gibi taşınmaz malların ortak adıdır.
EMLAK
Emlak her tip taşınmazın genel ismidir. Bağ, bahçe, arsa, tarla, daire, dükkan, mağaza, işyeri, bina, depo, büro v.b. Özünde tarladan arsaya ve arsadan ise nitelik bakımından değerlenebileceği her tip taşınmaza emlak denir.
EMLAK BEYAN DEĞERİ
Emlak Vergisi Kanununa göre genel beyan dönemlerinde taşınmaz maliki veya hissedarları tarafından belediyelere verilen emlak beyannamelerinde belirtilen değerdir. Bu değere kayıtlı değer de denir. Tapu harçlarına esas matrah hesaplanırken, bu değere sonraki her yıl için belirlenen yeniden değerleme oranı uygulanarak bulunacak değerden aşağı olmamak üzere taraflarca müdürlüğe bildirilen değer üzerinden harç hesaplanır.
EMLAK BEYANI
Şahıs, kurum ve kuruluşlar belli bir süre içinde edindikleri taşınmaz malları belediyeye bildirmek ile yükümlüdürler. Bağlı oldukları belediyelerden makbuz karşılığı aldıkları belgeye denir.
EMSAL
Bir yapı veya konuta ait satış ya da kira bedelinin, benzerleriyle karşılaştırılmasıdır.
ERGİNLİK
Reşit olmak, rüşt. Bir kimsenin 18 yaşını bitirerek, 19 yaşından gün almış olması ile kazandığı hukuki statü.
EVRAK-I MÜSPİTE
Resmi senet, plan, mahkeme kararı ve diğerleri gibi tapu sicilindeki kayıtların dayanağını oluşturan resmi belgelerdir. Plan kadastro müdürlüğünde, diğer belgeler tapu sicil müdürlüğündeki parsel dosyalarında arşivlenir.
EĞİTİME KATKI PAYI
Sekiz yıllık eğitime katkı amacıyla her tapu işlemi karşılığında işlemin taraflarından alınan vergi.
FBK.
İpoteklerin tescilinde kullanılan fekki (terkini) bildirilinceye kadar anlamına gelen kısaltmadır. Alacaklının terkin istemi üzerine ipotek sicilden terkin edilir. Üç ay, bir yıl gibi süreli ipoteklerde desürenin bitiminde ipotek müdürlükçe kendiliğinden terkin edilmemekte yine alacaklının talebi aranmaktadır.
FEK
Terkin. Fek etmek
FERAĞ VERME
Gayrimenkul malikinin mülkiyet hakkını devretmek veya üzerinde başkası lehine bir hak kurmak amacıyla tapu sicil müdürlüğüne gelip, düzenlenen resmi senedi imzalayarak başkası lehine tescilini istemesi eylemidir. Buna ferağ takriri de denmektedir.
FERAİZ
İlk Medeni Kanunun yürürlüğe girdiği, 1926 yılından önce ülkemizde uygulanan mecelle isimli kanunun miras hükümleri. Feraizde taşınmaz malın tarla, bağ, bahçe, ev gibi vasfına göre kızların ve erkeklerin alacağı miras payları farklıdır. Genelde kızlar yarım, erkekler tam payalır.
FİNANSAL KİRALAMA
Kiralayanın, kiracının talebi ve seçimi üzerine üçüncü kişiden satınaldığı veya başka suretle temin ettiği bir malın zilyetliğini, hertürlü faydayı sağlamak üzere ve belli bir süre feshedilmemek şartı ilekira bedeli karşılığında, kiracıya bırakmasıdır. Finansal kiralama tapu kütüğüne şerh edilir
FİİL EHLİYETİ
Kendi fiiliyle hak edinebilme ve borç altına girebilme yeterliliğidir. Bunun için ayırt etme gücüne sahip ve ergin olmak gerekir.
GABARİ
Yapılacak bir binanın belediyece öngörülen azami yüksekliğine denir.
GARAME ANLAŞMASI
İpoteğin tesisi sırasında veya sonradan birden çok ipotek alacaklısı arasında yapılan ve gayrimenkulün paraya çevrilmesi halinde, üst derecedeki ipoteğin öncelikli olması hakkını kaldırarak, alacak miktarları arasındaki orana göre satış bedelinin paylaştırılmasını ön gören bir anlaşmadır.
GAYRİMENKUL
Taşınmaz mal.
GAYRİMENKUL
Arazi, arsa, bağımsız bölüm gibi bir yerden bir yere taşınamayan,yerinde sabit duran şeylerdir. Bu nedenle taşınmaz mal da denmektedir. Gayrimenkul kayıtları kadastro gören yerlerde tapu sicilinde, kadastro görmeyen yerlerde zabıt defterlerinde tutulmaktadır. Tapusu olmayan gayrimenkullerin devri zilyetlik hükümlerine göre harici senet veya noterde yapılmaktadır.
GAİPLİK KARARI
Bir kimsenin ölümüne kesin gözüyle bakılacak bir durumda olmamakla beraber, ölüm tehlikesi içinde kaybolmuş veya kendisinden uzun süredirhaber alınamamışsa mirasçılarının talebi üzerine mahkemece verilen ve kaybolan kişiyi ölmüş sayan karardır. Gaiplik kararı üzerine veraset senedi alınarak, mirasın intikali yapılabilir.
GECEKONDU
Hazine arazileri üzerinde izinsizce çok kısa sürede yapılan kaçak yapılara denir.
GECEKONDU
İmar ve yapı işlerini düzenleyen mevzuata ve genel hükümlere bağlı kalınmaksızın, kendisine ait olmayan arazi veya arsalar üzerinde sahibinin rızası alınmadan yapılan izinsiz yapı demektir.
GENELGE
Ülke çapında bir sorunu gidermek ve müdürlükleri aydınlatmak amacıyla merkezi idare tarafından bir sıraya göre yayınlanan genel emirlerdir. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, 3045 sayılı Kuruluş Kanununun 28.Maddesindeki düzenleme görev ve yetkisine istinaden bağlı birimlerinin sorunlarını genelgelerle çözmeye çalışmaktadır. Genelgeler yönetmelik, tüzük ve kanunlara aykırı olamaz. Bölge Müdürlüklerinin de genelge yayınlama yetkisi vardır.
GERÇEK KİŞİ
İnsanlardır.
GEÇİCİ ŞERH
Yapılacak olan bir tapu işleminde ayni hakkını ispat veya eksik belgesini tamamlaması için ilgilisine süre verilerek mevcut hakları tehlikeli bir gelecekten kurtarma düşüncesine dayanan bir hukuki müessesedir.
GÖTÜRÜ
Bir yapı işinin baştan kararlaştırılan tutar karşılığında yükleniciye yaptırılmasına dayanan sözleşme türü.
GİYDİRME CEPHE
Çok katlı binaların dış cephelerine uygulanan, taşıyıcı olamayan, çoğu camlı ya da kompozit panel örtüdür.
HACİZ
İhtilaflı işlerden doğan pürüzün çözümü için icra müdürlüğünde başlatılan işlemle borçlunun mallarına konulan şerhe denir.
HAK
Hukukun insanlara tanıdığı, kullanılması hak sahibinin isteğine bağlı bir yetkidir. Eşya hukuku açısından haklar, ayni haklar ve şahsi haklar olmak üzere ikiye ayrılır. Ayni hak herkese karşı ileri sürülebilen haklardır. Örnek; mülkiyet hakkı. Şahsi hak ise sadece sözleşmenin diğer tarafına karşı ileri sürülebilen haklardır.Örnek; kira hakkı.
HAK EHLİYETİ
Hak edinebilmek, borç altına girebilmektir. Bunun için insan olmak yeterlidir.
HALİ HAZIR HARİTA
Arazinin üzerindeki her şeyi zeminde tespit edip ölçeklendirerek pafta üzerine konulmasıdır.
HARÇ
492 sayılı Harçlar Kanununa ekli (4) tarifede belirtilen tapu işlemlerinden, verilen tapu hizmeti karşılığında alınan paradır. Günümüzde tapu harçları T.C. Ziraat Bankası ve Vakıflar Bankası tüm şubelerine yatırılabilmektedir. Harcı yatırılmadan tapu işlemi yapılamaz. Yapan memur sorumlu olur.
HARİTA
Yer yüzünün tamamının veya bir kısmının belli ölçekte küçültülerek, bir altlığa çizilmiş şekline harita denir.
HAYMATLOS
Vatansız, hiçbir ülkenin vatandaşlığında bulunmayan kişi.
HAZİNE ARAZİSİ
Hazinenin mülkiyetinde bulunan arazi. Hazinenin tapu sicilinde tescilli olan arazileri olabileceği gibi, tapuya tescil edilmemiş araziler, dağlar, tepeler, kayalar, göller, nehirler, dereler de hazinenin mülkiyetinde sayılır. Tescili olanlara hazinenin özel mülkiyetinde olan araziler, tescilsiz olanlara hazinenin genel mülkiyetinde olan araziler denir. Hazine arazilerinin ihale yolu ile satışı mümkündür.
HAZİNE-İ MALİYE
Maliye Hazinesi.
HISIMLIK
Akrabalık. Kan hısımlığı ve kayın hısımlığı olarak iki türü vardır.
HÜKMEN İPOTEK
Malikin rızasına tabi olmadan mahkeme kararıyla kurulabilen ipotek demektir. HUMK. Madde 96’ya göre mahkeme kararıyla teminat ipoteği kurulabilmektedir.
HİBE
Bir mülkiyetin karşılığında bir bedel olmaksızın devredilmesidir. Bu durumda hibeyi kabul eden kişi binde 36 harç öder.
HİSSE
Bir taşınmaz malın tam mülkiyetinin bir kısmına karşılık gelen paydır. Müşterek ve iştirak halinde mülkiyette maliklerden her biri taşınmaz malın bir miktar hissesine sahiptir.
HİSSE TEVHİDİ
Bir taşınmaz malda hissesi olan bir kimsenin aynı taşınmaz üzerinde yeni bir hisse iktisap etmesi halinde önceki hisseyle sonra alınan hissenin birleştirilerek tapu kütüğüne tescil edilmesi demektir. Bu tescil için talebe gerek yoktur, müdürlükçe kendiliğinden yapılması zorunludur.
HİSSELİ TAPU
Birden fazla kişinin sahip olduğu tapuya denir.
KADASTRO
Her çeşit arazi ve mülklerin, alanını, sınırlarını ve değerlerinin belirtilerek harita planlarına işlenmesidir.
KADASTRO
Taşınmaz malların sınırlarının arazi ve harita üzerinde belirtilerek hukuki durumlarının ve üzerindeki hakların tespit edilmesi işlemine kadastro denir.
KADASTRO MÜDÜRLÜĞÜ
Memleketin kadastral topografik haritasına dayalı olarak taşınmaz malların sınırlarını arazi ve harita üzerinde belirterek hukuki durumlarını tespit etmek ve bu suretle tapu sicilini kurmak, ve harita üzerindeki fenni değişiklikleri takip etmekle görevli kamu idaresidir.
KADASTRO PARSELİ
Kadastro yapıldığı zaman kadastro adaları içinde bulunan mülkiyeti tescilli parseldir.
KADASTRO TESPİTİNE İTİRAZ
Kadastro tutanaklarında belirtilen hususlara bu tutanaklar askı ilanına çıkarılıncaya kadar kadastro komisyonuna itiraz edilebilir. İtirazın mutlaka bir belgeye dayalı olması gerekir.
KADASTRO ÇAPI
Tapuca tescil edilmiş arazi parçalarının sınırlarını gösteren belgedir.
KAGİR
Betonarme, kerpiç veya ahşap olmayan demektir.
KAMU ORTA MALI
Mera, yaylak, kışlak gibi kamunun yararlanmasına tahsis edilen ve tapu kütüğü yerine özel siciline işlenen taşınmaz mallardır.
KAMULAŞTIRMA
Devlet veya diğer kamu tüzel kişilerinin, kamu yararının gerektirdiği hallerde, karşılıklarını peşin ödemek şartıyla, özel mülkiyette bulunan taşınmaz malların tamamına veya bir kısmına el koyması işlemidir.
KANUNİ MİRASÇILAR
Medeni Kanun tarafından öngörülmüş mirasçılar.Bir taşınmaz mala hissedar olanların birbirlerinin hisselerine karşı kanuni şufa hakları vardır. Kanuni şufa hakkının tapu siciline şerhine gerek yoktur. Kişinin hissedar olması şufa hakkına sahip olması için yeterlidir.
KANUNİ İPOTEK
Bir kanun hükmü tarafından ön görülmüş olan ve alacak miktarının belli olması halinde malikin rızasına tabi olmadan alacaklının tek taraflı istemi ile tapu sicilinde derece sütununa (K) harfi ile tescil edilen ipoteklerdir. Örnek; satış, taksim, ölünceye kadar bakma akdinde kanuni ipotek tesisi mümkündür.
KARTEKS
Mal sahibi isimlerinin tutulduğu kartlardır. Mal sahibi sicili yerine belli bir süre tutulmuştur, bilgilerin bilgisayar ortamında tutulmaya başlanmasıyla uygulaması kalmamıştır.
KAT KARŞILIĞI SÖZLEŞMESİ
Boş bulunan arsanın bina yapılması karşılığı bedel ödemeksizin müteahhitlere verilip, yapılacak olan konuttan ücretsiz olarak daire alınması için yapılan sözleşmedir.
KAT MÜLKİYETİ
Tamamlanmış bir yapının bağımsız bölümleri üzerinde, o gayrimenkulün maliki veya ortak malikleri tarafından kat mülkiyeti kanunu hükümlerine göre kurulan bir mülkiyet türüdür. Kat mülkiyeti dikey kat mülkiyeti ve yatay (yaygın) kat mülkiyeti olarak ikiye ayrılır.
KAT MÜLKİYETİ
Tamamlanmış bir yapının dükkan, mağaza, daire, kat, salon, mahzen, depo gibi bağımsız bölümlerden ayrı ayrı ve başlı başına kullanılmaya elverişli olanların üzerinde, o taşınmazın maliki veya ortak malikleri tarafından Kat Mülkiyeti Kanunu'na göre kurulan özel mülkiyet hakkına denir.
KAT YÜKSEKLİĞİ
Binanın herhangi bir katının döşeme üstünden bir üstteki katının döşeme üstüne kadar olan uzunluğa denir.
KAT İRTİFAKI
Bir arsa üzerinde yapılmakta olan bir veya birden çok yapının dükkan, mağaza, daire, kat, salon, mahzen, depo gibi bağımsız bölümleri için yapı tamamlandıktan sonra geçilecek kat mülkiyetine esas olmak üzere, o arsanın maliki veya ortak malikleri tarafından arsa payına bağlı olarak irtifak hakkıdır.
KAT İRTİFAKI
Bir arsa üzerinde yapılmakta veya ilerde yapılacak olan bir veya birden çok yapının bağımsız bölümleri üzerinde, yapı tamamlandıktan sonra geçilecek kat mülkiyetine esas olmak üzere, o arsanın maliki veya paydaşları tarafından arsa payına bağlı olarak kurulan irtifak hakkına kat irtifakı denir.
KAYITLI DEĞER
Emlak Vergisi Kanuna göre belirlenmiş değere üzerinden geçen her yıliçin yeniden değerleme oranı uygulanarak bulunan değerdir. Bu değer pekçok tapu işleminde harca esas değerdir. Taraflarca beyan edilen değerin bu değerden aşağı olmaması gerekir.
KAYNAK HAKKI
Su hangi arazide çıkıyorsa o tapunun sahibi kaynak sahibidir. Su az ise kendisi kullanır, su fazla seviyedeyse yönünü değiştiremez ve doğal yoluyla diğer tarlalara gider.
KAYNAK HAKKI
Başkasının arazisinde kaynayan sudan yararlanmak hakkıdır.
KAYYIM
Belli bir işin yapılması veya belli bir olayda kişinin temsil edilmesi için mahkemece tayin edilen temsilci demektir. Gerçek veya tüzel kişiler için kayyım tayin edilebilir. Genelde veli ile küçük, vasi ile kısıtlı arasında menfaat çatışması bulunduğunda veya tüzel kişilerin yöneticileri hakkında sorunlar yaşandığında kayyım tayin edilmektedir.
KAZAA MERCİİ
Yargı yeri, mahkeme.
KAZAİ
Yargısal, mahkemeyle ilgili.
KAZAİ TAKSİM
Hissedarların anlaşamayarak dava yolu ile yapılan taksime denir.
KAİN
Mevcut, bulunan.
KESİNLEŞME ŞERHİ
Mahkeme ilamlarının tapu sicilinde infaz edilebilmesi için aranan bir şerhtir. Bu şerh ilamın kesinleştiğini belirtir nitelikte kararın altına not düşülerek yazılır. Mahkeme başkanı veya hakimi tarafından imzalı ve mühürlü olması gerekir. Kadastro tespitlerinin kesinleşmesi ; Kadastro tahdit ve tespitleri 30 gün süreyle askı ilanına çıkarılır. 30 günlük süre geçtikten sonra dava açılmayan kadastro tutanaklarına ait sınırlandırma ve tespitler kesinleşir. Kesinleşen tutanaklar kadastro müdürü tarafından onaylanarak tapu kütüğüne tescil edilir.
KIYI KENAR ÇİZGİSİ
Deniz, tabii ve suni göller ve akarsularda, kıyı çizgisinden sonraki kara yönünde su hareketlerinin oluşturduğu kumluk, çakıllık, kayalık, taşlık, sazlık, bataklık ve benzeri alanların doğal sınırıdır (Kıyı K.4). Kıyı kenar çizgisi tespit komisyonu valiliklerce kamu görevlileri arasından jeoloji, harita, ziraat, inşaat mühendisleri ile mimar veya şehir plancısından oluşturulur.
KONKORDATO
Borçlunun alacaklılarıyla anlaşmak suretiyle mahkeme kararıyla giriştiği bir tasfiye yoludur. Borçlarını ödeyebilmesi için borçluya verilen süre tapu kütüğüne şerh edilir. Bu şerh bulundukça malikin bu taşınmaz üzerinde tasarruf hakkı yoktur.
KONTROL
Kadastro çalışmaları hukuki ve teknik açıdan tasarruf ve fen kontrol elemanları ve kontrol mühendisi tarafından kontrol edilir. Tapu fen işlemleri de kontrol mühendisi tarafından kontrol edilmektedir. (Bkz. Tescile Konu Harita ve Planlar Yönetmeliği). Tapu sicil müdürlüklerinde ise her gün yapılan akit ve tesciller Müdür veya görevlendireceği bir memur tarafından kontrol edilmektedir.
KOORDİNELİ ÇAP
Bir parselin kadastro pafta üzerinde koordinatlarının gösterildiği belgedir.
KROKİ
Bir bölgenin veya parselin, üzerindeki yapı ve tesisleri gösterecek şekilde yaklaşık biçimde çizimidir.
KROKİ
Bir bölgenin veya parselin üzerindeki yapı ve tesisleri de gösterecek şekilde bir altlığa yaklaşık biçimde çizimi.
KURU MÜLKİYET
Taşınmazın üzerinde kullanma ve ondan yararlanma hakkı bulunmadan sahip olmak demektir. Mülkiyet; kuru mülkiyet ve intifa hakkı olmak üzere ikiye ayrılır. Kuru mülkiyetin değeri taşınmazın değerinin 1/3’üdür. Kuru mülkiyete çıplak mülkiyet de denir. Kuru mülkiyet sahibi taşınmazı kiraya veremez. İntifa hakkı sahibi kiraya verebilir.
KURU MÜLKİYETİ
İntifa hakkının söz konusu olduğu gayrimenkul üzerinde yararlanma ve kullanma hakkına sahip olmayan ama tapu üzerinde mülkiyetin sahibi olarak görünen kişidir.
KUVVETLENDİRİLMİŞ ŞAHSİ HAKLAR
Şahsi hakların tapu sicilinin şerhler (veya beyanlar) sütununa yazılması suretiyle ayni haklara benzer bir hal alıp, herkese karşı sürülebilmesi halidir.
KÂGİR
Betonarme, ahşap veya kerpiç olmayan demektir.
KÖY YERLEŞİM ALANI
Belediye ve mücavir alan sınırları dışında kalan köy ve mezraların toplu olarak bulunduğu yerlerde mevcut binaların en dışta olanlarının dış kenarlarının 100 m. Dışından geçirilecek bir çizginin içinde kalan ve sınırları İl İdare Kurulunca karara bağlanan alanlardır.
KÜTÜK
Arazi, bağımsız bölüm, müstakil ve daimi irtifaklar ile bunların üzerinde kurulabilen hakların yazıldığı büyük boy defterlere kütük denir. Tapu kütüğü, kat mülkiyeti kütüğü gibi.
Kırık Ölçü
MAHFUZ MEBLAĞ
Gayrimenkul malikinin TL veya yabancı para üzerinden bir tutar belirleyerek saklı tuttuğu bu tutarı ilerde kullanmak üzere tapu kütüğünde bir derece işgal edecek şekilde tescil ettirmesidir. Öndeki ipotek derecesinin terkini suretiyle de mahfuz meblağ (korunmuşmiktar) oluşabilir.
MEDENİ KANUNDA İRTİFA HAKLARI
intifa hakkı, sükna hakkı,geçit hakkı, kaynak hakkı, üst (inşaat) hakkı ve diğer irtifak hakları olarak gösterilmiştir.
MERKEZİ ISITMA
Bir binanın çeşitli bölümlerini ısıtmak için merkezi kazan veya ısıtıcıdan borularla sevk edilen sıcak su ya da kanallarla sevk edilen sıcak hava kullanılarak yapılan ısıtma sistemidir. Merkezi ısıtma sistemlerinde ısınma giderlerinin paylaştırılmasına ilişkin usul ve esaslar Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yürürlüğe konur.
MEVZİ İMAR PLANI
Mevcut imar planısınırları dışında olup bu planla bütünleşmeyen bir konumdaki alanlar üzerinde hazırlanan ve sosyal ve teknik alt yapı gereksinimleri kendibünyesinde sağlanmış olan plandır.
MEVZİİ İMAR PLANI
Bir bölgeye mahsus olan mevcut planların yerleşmiş nüfusa yetersiz kalması veya yeni yerleşim alanlarının kullanıma açılması gereğinin ve sınırlarının ilgili idarece belirlenmesi halinde, yönetmeliğin plan yapım kurallarına uyulmak üzere yapımı mümkün olan, yürürlükteki her tür ve ölçekteki plan sınırları dışında, planla bütünleşmeyen konumdaki, sosyal ve teknik altyapı ihtiyaçlarını kendi bünyesinde sağlayan, raporuyla bir bütün olan imar planıdır.
MUHDESAT
İmar uygulaması yapıldıktan sonra oluşacak parsellerde eski sahiplerinin varsa bina veya ağaçlarının bedelinin ödenmesidir. Bina veya ağaçlarının bedeli ödenmeden terkin edilemez ancak hala kullanmaya devam ediliyorsa meni müdahele davası açmak gerekir.
MURİS MUVAZAASI
Miras bırakan kişiler, ölümlerine yakın dönemlerde taşınmazlarını bazı mirasçılarına devretmekte, diğer mirasçılarını miras paylarından mahrum bırakmaktadır. Miras bırakan kişinin mallarını mirasçılarından kaçırması halinde açılacak davaya denir.
MÖBLELİ
İçinde eşyası bulunan daireye denir.
MÜCAVİR ALAN
Belediye sınırları içerisinde olmayan ancak belediye imar faaliyetleri kapsamına giren alanlardır.
MÜSTAKİL TAPU
Tek bir kişiye ait olan ve sınırları, yeri kadastral paftalarda belirtilen hissedarları olmayan tapu demektir.
MÜŞTEREK İPOTEK
Birden çok taşınmazın aynı borç için ipotek edilmesidir.
MİRASIN İNTİKALİ
Ölen bir kişinin mal varlığı, alacak ve borçlarının mirasçılarına geçmesine denir.
MİRİ ARAZİ
Kuru mülkiyeti devlete ait olup, intifa hakkı başkalarına ihale edilmiş araziye denir.
NAZIM PLANI
Bir kentin gelecekte alacağı biçimi gösteren, büyükşehir belediyelerince yapılan planlardır. Yani kentin haritaları üzerine çizilen ve arazi parçalarının kullanış biçimleri ile başlıca bölge tiplerini belirten, sağlıklı, bilimsel doğrulara uygun ve içinde yaşayacak insanları mutlu edecek şekilde düzenlenen ve şehrin gelişmesine yön veren plânlardır.
NİZAM
Binaların yan yana sıralanış düzenidir. Ayrık nizamda aralarında toprak parçası vardır; bitişik nizamda duvarları ortaktır; blok nizamda bir veya birden fazla komşu parsellerdeki bina duvarları ortaktır.
ORTAK YERLER
Kat irtifakı veya kat mülkiyeti kurulmuş binalarda bağımsız bölümler dışında kalıp, korunma ve ortaklaşa kullanma veya faydalanmaya yarayan yerlere denir. Çatı, temeller, ana duvarlar, avlular, merdivenler, koridorlar, kalorifer, su, havagazı ve elektrik tesisleri gibi.
PAFTA
Büyük haritayı meydana getiren belirli ölçekteki tapuların veya kadastro haritalarının her birine denir.
PARSEL
İmar yasalarına göre belli bir amaç için ayrılıp sınırlanmış arazi parçası, bir adanın parçalarından her birine denir.
PARSELASYON PLANI
Parseller içerisinde yol, meydan, yeşil alan, park, otopark gibi kamu hizmetlerine ayrılan yerlerden herhangi birini kapsayacak şekilde yapılan taşınmaz malları ayırma işlemini gösterir.
PAY TEMLİKİ
İştirak halinde kayıtlı taşınmaz mallarda iştirakçilerden(mirasçılardan) birinin henüz belirli olmayan payını bir diğer mirasçıya satış veya bağış yoluyla devretmesidir.
POLİGON
Nirengi ağına dayalı olarak arazide tesis edilen ve harita yapımında kullanılan, önceden bulundukları yerler hesaplanmış olan ikinci derecede yer kontrol noktalarıdır.
RAKABE
Kuru mülkiyet, çıplak mülkiyet.
RED
Tapu Sicil müdürlüğünde yapılan istemin mevzuata aykırı olması ya da ispat edilemeyip belgelenmemesi halinde müdürlükçe istemin yerine getirilmemesi, ve bunun gerekçeleri ile birlikte yazılı olarak istemde bulunana bildirilmesi işlemidir
RED KARARINA İTİRAZ
Tapu sicil müdürlüklerince mevzuata aykırı görülen talepler yazılı bir kararla reddedilir. Bu redde karşı 30 günlük süre içerisinde müdürlüğün bağlı bulunduğu Tapu ve Kadastro Bölge Müdürlüğüne itiraz edilebilir. Bu karara karşı da Genel Müdürlüğe itiraz edilebilir.
REHİN HAKKI
Bir borca karşılık bir malın teminat gösterilmesidir. Başka bir ifadeyle; borcun ödenmemesi halinde alacaklıya rehin konusu olan şeyi, icra kanalıyla sattırıp, satış bedeli üzerinden alacağını alma hakkı veren sınırlı bir ayni haktır. Gayrimenkul rehininin; İpotek, ipotekli borç senedi ve irat senedi şeklinde üç türü vardır.
RESEN
Kendiliğinden, herhangi bir talebe gerek olmaksızın, demektir.
RESMİ SENET
Taşınmaz mülkiyetinin veya mülkiyetten başka ayni hakların kurulması ve devri için tapu sicil müdürlüğünde görevli bir memur tarafından düzenlenip, taraflar ve gerekiyorsa tanıklar tarafından imzalanan, müdürce imza ve mühür ile tasdik edilen resmi bir sözleşmedir.
RESTORASYON
Tarihi nitelik taşıyan yapıların aslına uygun olarak onarılması işi.
RESTİTÜSYON PROJE
Kısmen veya tamamen yok olmuş bir yapının elde bulunan fotoğraf resim kalıntı türü kaynaklardan yararlanarak projesinin eski haline uygun yapılmasıdır.
RIZA -i FERAĞ
Bir kimsenin kendi rızasıyla, isteğiyle gelip, taşınmazını devretmek istemesi düzenlenen resmi senedi imzalayarak, alıcısı adına tescilini istemesidir. Kamulaştırmalarda malik kendi rızasıyla ferağ vermezse, mahkemeden karar getirilmesigerekir. Bu karar malikin rızası yerine geçer.
RIZAİ TAKSİM
Hissedarların anlaşarak noterde tescil edilerek yapılan taksime denir.
ROPERLİ KROKİ
Yapı kullanma izin belgesi öncesinde yapının projesine uygun olup olmadığının kontrolü için istenen, yapı ile ilgili ölçülerin bulunduğu vesikaya denir.
RÖLEVE PROJE
Var olan yapının yerinde alınan ölçülerle durumunu ortaya koyan proje hazırlama safhasında ön fikir sağlayan projedir.
RÜCU
Geri dönme. Bağışta rücu şartı
RÜCU
Geri dönme. Bağışta rücu şartı
SATIŞ VAADİ SÖZLEŞMESİ
Bir taşınmazın satım sözleşmesinin yapılmasını isteme hakkı veren bir ön sözleşmedir. Noterden yapılan satış vaadi sözleşmesi bir taahhüttür ve tapuya şerh ettirilmelidir.
SAÇAK SEVİYESİ
Binaların son kat taban döşemesi üst kotudur.
SENETSİZ TESPİT
Kadastro yapılırken taşınmazın mülkiyetinin malik adına tespiti sırasında tap u kaydı, vergi kaydı gibi herhangi bir belgeye dayanmadan sadece muhtar ve bilirkişi beyanına göre tespitinin yapılmış olmasıdır.
SERBEST DERECEDEN YARARLANMA
Ancak sözleşme ile tesis edilebilen, tapu kütüğünün şerhler sütununa yazılan, ipoteğin kendisinden üst derecede boşalma olması halinde boşalan üst dereceye kendiliğinden yükselme hakkıdır.
SINIR DÜZELTME
Parsellerin sınırındaki hatanın veya iki parsel arasındaki biçimsiz şeklin taşınmazın daha iyi kullanılabilmesi amacıyl a düzeltilmesi işlemidir.
SINIR İHTİLAFI
Parselin sınırının nereden geçtiği yönünde zemin veya harita üzerindeki uyuşmazlığa denir.
SINIR İHTİLAFI
Parselin sınırının nereden geçtiği yönünde zemin veya harita üzerindeki uyuşmazlığa sınır ihtilafı denir. Kadastro müdürlüğünden istenecek yer gösterme talebi, sınır düzeltme talebi veya mahkemede açılacak tespit davası ile bu ihtilaf çözümlenebilir. Sınır ihtilafları yönündeki gayrimenkul tecavüzlerinin kaymakamlık veya valiliklere başvurularak düzelttirilmesi de mümkündür
SIRA
Derecenin alt bölümüdür. İpotekte derece içinde sıra yer alır. Derecenin boşalması halinde sıra oluşabileceği gibi, mahfuz meblağın kullanılması ile de sıra oluşabilir.
SOYBAĞI
Nesep. Ana - baba ile çocuk arasındaki kan bağı.
SÜKNA (OTURMA) HAKKI
Oturma hakkı, bir binadan veya onun bir bölümünden konut olarak yararlanma yetkisi verilmesidir. Oturma hakkı, başkasına devredilemez ve mirasçılara geçmez.
SÜKNA HAKKI
Oturma hakkı. Bir evin tamamında veya bir kısmında oturmak, ikamet etmek hakkıdır.
SİCİL
Defter ve kütük anlamına gelir. Nüfus sicili. Tapu sicili gibi.
SİCİL BÖLGESİ
Her ilçenin idari sınırları bir tapu sicil bölgesidir. Tapu kütükleri bu sicil bölgesi içindeki mahalle veya köy esasına göre tutulur.
SİT ALANI
Doğal veya insan ürünü bütünlüğü, tarihsel, sanatsal, estetik, etnografik, bilimsel, edebi veya mitolojik önemi dolayısıyla korunması gereken alan, yapı ve çevrelerdir.
TABLO MAHZEN DEFTERİ
Tapu sicil müdürlüğünde bulunan kütük, zabıt defteri, yevmiye defteri ve resmi senet ciltleri ile yardımcı sicillerin genel ve özel numaralarının kaydedildiği başlangıç ve bitiş sayfalarının belirtildiği defterdir.
TABİ SEMERELER
Doğal ürünler. Dönemsel olarak elde edilen doğal ve hukuki ürünler ile bir şeyin özgülendiği amaca göre adetler gereği ondan elde edilmesi uygun görülen diğer verimlerdir. Başka bir deyişle, bir şeyin belirli zamanlarda ürettiği yararlanılması mümkün olan doğal ürünlerdir. Örneğin; bir ağacın meyveleri, bir tarladan elde edilen pamuk.
TABİYET
Uyruk, Bir devletin vatandaşı olmak. T.C. uyruklu gibi.
TADİL
Değişiklik.
TAHSİS
Gecekondu Kanunu, İmar Affı Kanunu, İskan Kanunu gibi bir kanun hükmüne dayalı olarak belirli ve genel bir amacın gerçekleştirilmesi için şartlı olarak bir taşınmaz malın şartları taşıyan kişi veya kuruluşlara resmi bir yazı ile devredilmesi işlemidir.
TAHSİS
Bir kanun hükmüne dayalı olarak belirli ve genel bir amacın gerçekleştirilmesi için şartlı olarak bir taşınmaz malın şartları taşıyan kişi veya kuruluşlara bir resmi yazı ile devri işlemidir. Gecekondu Kanunu, İmar Affı Kanunu, İskan Kanununda belirtildiği gibi.
TAKAS
Para alacaklılarının ödeşmesidir. Gayrimenkul malların takası mümkün olmayıp, ancak trampası mümkündür. Uygulamada takas denerek genelde trampa kastedilmektedir. Vekaletnamelerdeki “gayrimenkulleri takas” yetkisininin trampa olarak yorumlanması mümkündür.
TAKBİS
Tapu ve kadastro bilgi sistemi.
TAKRİR
Malik veya hak sahibinin, düzenlenen resmi senet veya tescil istem belgesini tapu sicil müdürü huzurunda “okudum” yazarak imzalamasına takrir denir.
TAKRİR
Malik veya hak sahibinin, düzenlenen resmi senet veya tescil istem belgesini tapu sicil müdürü huzurunda “okudum” yazarak imzalamasına takrir denir.
TAKSİM
Taraflar anlaşarak veya mahkeme yoluyla hisseli bir taşınmazın hissedarlar arasında paylaşımıdır.
TAKSİM
Taşınmaz mal veya hakların hissedarlar arasında bölüşülmesidir. Mirasçılar arasındaki taksim işlemi noterde de yapılabilir. Diğer hallerde taksim işlemi tapuda resmi senet düzenlenerek yapılır.
TAKYİT
Mülkiyet hakkını kısıtlayan şerhler, beyanlar, irtifak hakları, gayrimenkul mükellefiyeti, vakıf belirtmesi ve rehinlerin genel adıdır. Kısıtlama anlamına gelir. Bir gayrimenkul satın alacakların tapu kütüğü üzerinde takyit (kısıtlama) olup olmadığını mutlaka irdeleyerek satın almasında son derece fayda vardır.
TANIMA
Bir kimsenin evlilik dışı doğmuş bir çocuğun babası olduğunu nüfus memuruna veya mahkemeye başvurarak kabul ve beyan etmesine tanıma denir.
TANZİM
Düzenleme.
TAPU
Arazinin belirli bir parçasının veya üzerine inşa edilmiş bağımsız bölümün malikini gösteren, tapu sicil müdürlüğünce verilmiş, aksi kanıtlanıncaya kadar geçerli resmi bir belgedir. Buna tapu senedi de denmektedir. Daimi ve müstakil haklar için de tapu senedi düzenlenir. İtamat (güven) anlamına gelen ve Türkçe bir kelime olan (tapuk) kelimesinden türetilmiştir.
TAPU HARİTASI
Parsellerin geometrik şekillerini gösterir, belirli ölçekte çizilmiş haritaya tapu haritası denir. Kadastro paftası da denmektedir. İmar, kamulaştırma haritaları da tapuya tescil edilmekle tapu haritası vasfını kazanır.
TAPU KÜTÜĞÜ
Tapu sicilini oluşturan ve taşınmaz malların üzerindeki ayni ve şahsi hakları gösteren, köy veya mahalle esasına göre tutulan defterlerden her birine tapu kütüğü denir.
TAPU MEVZUATI
Tapu işlemlerini ve tapu dairelerinin işleyişini ilgilendiren kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge, genelge gibi metinler. Medeni Kanun, Tapu Kanunu, Tapu Sicil Tüzüğü gibi.
TAPU PLANI
Kadastro paftası, parsellerin geometrik şekillerini gösterir, belirli ölçekte çizilmiş harita. Bkz.Tapu haritası.
TAPU SENEDİ
Bir mülkün kime ait olduğunu gösteren resmi belge.
TAPU SİCİL MÜDÜRLÜĞÜ
Taşınmaz mallara ilişkin akit ve tescil işlemlerini yapmak ve tapu sicilini mevzuatına göre tutmakla görevli her il ve ilçede kurulmuş bulunan müdürlüklerdir
TAPU SİCİLİ
Taşınmaz mal ile üzerindeki hakların durumlarını göstermek üzere Devletin sorumluluğu altında tescil ve açıklık ilkelerine göre tutulan sicildir.
TAPU TAHSİS BELGESİ
İmar affı çalışmaları sonucunda tapu kütüğünün beyanlar sütununa kaydedilerek, gecekondu hak sahiplerine verilen ıslah imar planı yapıldıktan sonra hak sahiplerine verilecek tapuya esas teşkil edecek olan belgedir.
TAPU VE KADASTRO BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
Kadastro ve tapu sicil müdürlüklerinin bağlı olduğu üst birimdir. Bölge müdürlükleri, tapu şube müdürlüğü, kadastro şube müdürlüğü, idari ve mali işler şube müdürlüğü ve denetim biriminden oluşur.
TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Taşınmaz mallara ait akitlerle her türlü tescil, kadastro, yenileme işlerini mevzuatına göre yapmak, tapu sicillerini, kadastral topografik haritaları düzenlemek, uygulamak ve yenilemek için genel bütçe içinde ayrı bütçeli bir kamu kurumudur.
TAPU VE KADASTRO MÜDÜRLÜKLERİ
Kadastral topografik haritasına dayalı olarak taşınmaz malların akitli ve akitsiz işlemleri ile arazi, arsa ve binalar üzerinde yapılan değişikleri işleyen, kayda geçen, bunların sicilini tutup hukuki durumlarını tespit eden devlet dairelerine denir.
TAPU İPTAL DAVASI
Kişiye ait bir taşınmaz tapudan silinirse veya hak kaybı bir başkasına geçerse tapu iptal davası açılabilir. Zaman aşımı ileriye sürülen nedene göre değişir; Muvazaalı işlemlerde zaman aşımı yoktur. Sözleşmeden kaynaklanan borç ilişkilerinde zaman aşımı 10 yıldır. Haksız fiillerde ise 1 yıldır.
TAPULAMA
Kadastro kelimesinin eski adıdır. Bkz. Kadastro.
TARLA
Zirai faaliyetler amacı ile kullanılan arazi ve arazi parçaları tarla sayılır.
TASARRUF ETMEK
Bir mal veya hak üzerinde mülkiyet hakkının bahşettiği yetkileri kullanmaktır. Taşınmaz malı satmak, bağışlamak, ipotek etmek, irtifak hakkı kurmak veya bu hakları terkin etmek tasarruf etmek anlamına gelir.
TASHİH
Tapu siciline yapılan yanlış tescilin düzeltilmesi işlemidir. Bkz.Düzeltme.
TASHİH
Tapu siciline yapılan yanlış tescilin düzeltilmesi işlemidir. Bkz. Düzeltme.
TAVZİH
Açıklama, aydınlatma. Mahkeme kararlarında belirsiz kalmış hususların hakim tarafından kararın altına şerh (not) düşülerek açıklanması.
TEBLİGAT
TAVİZ BEDELİ
Bkz. Vakıf taviz bedeli.
TAŞINIR MAL
Özüne zarar vermeden bir yerden diğer bir yere taşınabilen eşyalardır. Örneğin; Otomobil, hayvanlar, kitap vb.
TAŞINMAZ MAL
Özüne bir zarar verilmeksizin bir yerden diğer bir yere taşınması mümkün olmayan, yerinde sabit duran mallardır.
TEDAVÜL
Taşınmaz malın mülkiyetinin satış, bağış, trampa gibi yollarla el değiştirmesidir.
TEDBİR
Emlak ile olan ihtilafın ve alacaktan doğan ihtilafın çözümü için taşınmaza konan şerhe denir.
TEFERRUAT
Eklenti. Asıl şey malikinin anlaşılabilen arzusuna veya yerel adetlere göre, işletilmesi, korunması veya yarar sağlanması için asıl şeye sürekli olarak özgülenen ve kullanılmasında birleştirme, takma veya başka bir biçimde asıl şeye bağlı kılınan taşınır maldır. Örneğin, bisikletin pompası, atın semeri.
TEFRİK
Ormandan ayırılan alanlardır. Makilik, Zeytinlik alanlar gibi
TEFRİK
Kat irtifakı ve kat mülkiyeti kurulacak yerlerle ilgili verilen vekaletnamelerde geçmekte olup, bağımsız bölümlerin hissedarlar arasında ayrılması, bölüşülmesi anlamında kullanılmaktadır.
TEKNİK HATA
Vasıf ve mülkiyet değişikliği dışında kalan taşınmaz malların yüzölçümünde ölçü, tersimat (çizim) ve hesaplamalardan doğan fenni hatalardır. Bu hatalar ilgilinin müracaatı veya kadastro müdürlüğünce re’sen (kendiliğinden) düzeltilebilir.
TEMELLÜK
Mülk edinme, mülk alma.
TEMLİK
Mülk olarak vermek, mülkiyeti bir bedel karşılığında başka birine nakletmek.
TEMYİZ
Bir mahkeme kararının bir üst mahkeme tarafından incelenmesinin istenmesi. Mahkeme kararına dilekçe ile süresinde itiraz edilirse bukarar Yargıtay’ca temyiz yolu ile incelenir.
TENKİS
Azaltma. Mirasta mahfuz hissenin ihlal edilmiş olması halinde, miras bırakan tarafından sağlığında yapılmış tasarrufun iptali için açılan dava.
TERKİN
Tapudaki bir şerhin borcunun ödenmesi halinde kaldırılması işlemidir.
TERKİN
Tapu kütüğünde kayıtlı bir hakkı sona erdirmek amacıyla üzerininkırmızı mürekkepli kalemle çizilerek, terkin tarih ve yevmiye numarasının yazılması işlemidir.
TERSİMAT
Çizim.Arazide yapılan ölçü değerlerinin, mevzuatında belirtilen boyut ve cinsteki altlık üzerine çizimidir.
TESCİL
Tescil, tapu kütüğüne yazım demektir. Ayni ve şahsi haklara yönelikişlemlerin gerekleri yerine getirildikten sonra tarih ve yevmiye numarası ile kütüğe tescil edilir. Tescil siyah veya mavi mürekkepli kalemle ve kitap harfleriyle okunaklı şekilde genelde elle yazılır. Ancak şerhler ve beyanlar sütununa yazılması gereken bazı belirtmelerin(örneğin, imar uygulaması, kamulaştırma gibi) kaşe halinde basıldığıda olmaktadır. Tescilsiz iktisaplar dışında, ayni haklar tapu siciline tescil ile kazanılır.
TESCİL İSTEM BELGESİ
Resmi senet düzenlemesine gerek olmayan akitsiz işlemlerde malik veya hak sahibinin isteminin yazıldığı, tescil talebini içeren, talepte bulunan, işlemi hazırlayan memur ve müdürce imzalanıp mühürlenen matbu bir belgedir.
TESİS ETMEK
Kurmak, ihdas etmek, yapmak.
TEVHİD
Tapu kütüğünde kayıtlı birden fazla taşınmazın tek bir parsel haline getirilmesidir.
TEVHİT
Tapu sicilinde ayrı ayrı kayıtlı birbirine bitişik birden fazlataşınmaz malın tek bir tapuya bağlanarak, tek bir parsel halini almasıdır.
TEVKİL
Vekilin kendisine verilen yetkileri yeni bir vekaletname ile başkalarına devredebilme yetkisidir.
TEŞRİK
Ortak etmek, iştirak etmek.
TOPLU KONUT
Sosyal imkanları ve fiziksel altyapısıyla birlikte gerçekleştirilen çok sayıda konut birimine denir.
TOPLULAŞTIRMA
Parçalanmış, dağılmış, şekilleri bozulmuş arazilerin üretim tekniğinin geliştirilmesi ve daha ekonomik olarak yararlanma, muhafaza ve zirai sulama tedbirlerinin alınabilmesi için arazilerin birleştirme suretiyle bir araya toplanmasıdır.
TRAMPA
Bir gayrimenkulun başka bir gayrimenkul ile değiştirilmesi işidir. Bu durumda her taşınmaz için ayrı ayrı binde 48 harç ödenir.
TRAMPA
Bir malın başka bir malla değiştirilmesidir. Değiştirilecek mallar taşınır veya taşınmaz mal olabilir.
TÜZEL KİŞİ
Gerçek kişi olan insanlar gibi maddi bir varlığı olmamasına rağmen hukukun kişi saydığı kurum, kuruluş ve müesseselere tüzel kişi (hükmi şahıs) denir. Tüzel kişiler kamu tüzel kişileri ve özel hukuk tüzel kişileri olmak üzere ikiye ayrılır. Devlet, Belediyeler, köy, D.S.İ gibi kuruluşlar kamu tüzel kişisidir. Şirketler, kooperatifler, vakıflar, dernekler, sendikalar, siyasi partiler gibi kuruluşlar özel hukuk tüzel kişisidir.
TİCARİ İŞLETME REHNİ
Tacir, sanayici , esnaf ve sanatkarların alacakları kredilerin teminatı olarak sahip oldukları ticari işletmeyi rehin olarak vermesidir. Rehine konu gayrimenkul var ise tapu kütüğünün beyanlar sütununda gösterilir.
UYGULAMA İMAR PLANI
Mevcut haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilmiş, gerekli imar uygulama programlarını esas alan uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plandır.
UYGULAMA İMAR PLANI
Tasdikli hali hazır haritalar üzerine arsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntılar ı ile gösteren plandır.
VAKIF TAVİZ BEDELİ
Vakıf malların mülke dönüşümü ve mutasarrufuna (tasarruf edene) intikali için bir bedel öngörülmüş olup, bu bedele taviz bedeli denilmektedir. Taviz bedeli bugün için taşınmazın değerinin yüzde ellisidir. Bu bedel vakfa ödenmedikçe temliki tasarruflar yapılamaz.
VAKIF ŞERHİ
Gerçek veya tüzel kişiler tarafından yeterli mal veya hakları belirli ve sürekli bir amaca tahsis edilerek, mahkeme ararıyla kurulan tüzel kişiliğe sahip mal topluluklarına vakıf adı verilir. Taşınmazın vakıfla olan ilgisini belirtmek amacıyla tapu kütük sayfasının yazılan belirtmedir. Örnek
VASİ
Velayet altında bulunmayan küçüklerin veya ergin kimselerin bir yargı kararıyla fiil ehliyetlerinin kısıtlanarak kendilerine temsilci atanmasına vesayet, kısıtlıyı vesayeten temsil edecek kimseye de "vasi" denir.
VASİYETNAME
On beş yaşını bitirmiş, temyiz kudretine sahip bir kimsenin ölümünden sonra geçerli olmak üzere, mal ve haklarının tamamını veya bir kısmını başkalarına bırakabildiği bir ölüme bağlı tasarruf şeklidir. Resmi vasiyetname, el yazısı vasiyetname ve sözlü vasiyetname olarak üç şekilde yapılabilir.
VAZİYET PLANI
İnşaat alanında bulunan yapıların konumunu yukarıdan gösteren, yerleşim planıdır.
VEFA HAKKI
Tapu sahibinin sattığı taşınmazı aynı satış şartlarıyla geri almasını sağlayan kişisel bir haktır. Tapu kütüğüne şerhi şart olan bu hak, taşınmazını satan ancak bedelinin tamamını almamış olan satıcılara güvence olarak kullanılabilir.
VEFAEN FERAĞ
Eski hukukta taşınmaz mal rehni.
VEKALET
Kişinin kendi iradesi ile tayin vekil, sözleşme uyarınca kendisine yükletilen işin yerine getirilmesi işini borçlanır.
VELİ
Ondokuz yaşından gün almamış (henüz reşit olmamış) küçüklerin anne ve babaları tarafından temsil edilmelerine velayet, böyle bir temsilde anne ve babaya ise veli denir. Medeni Kanunun 335. maddesine göre Ergin olmayan çocuk, ana ve babasının velayeti altındadır. Evlilik devam ettiği sürece ana ve baba velayeti birlikte kullanırlar.
VERASET (MİRASÇILIK) BELGESİ
Mirasın, mirasçılara intikali için tapu sicil müdürlüğünce aranan, sulh hukuk mahkemesinden alınmış, vefat eden malikin mirasçılarının kimler olduğunu gösteren, hasımsız, aksi sabit oluncaya kadar geçerli bir belgedir. Veraset ilamı ise veraset belgesinden farklı olarak çekişmeli (hasımlı) bir yargı sonucunda verilen ve infazı için kesinleşmesi gereken mahkeme kararıdır.
VERASET BEYANI
Varislerin mahkeme kanalı ile kendilerini ispatlamaları neticesinde menkul ve gayri menkullerini kendi adlarına veya müşterek olarak ilgili daireye beyanda bulunmalarına denir.
VERASET İLAMI
Kanuni varislerin ölenin varisleri olduklarını resmi kayıt evrakları neticesinde kendilerini kanıtlayarak ilgili mahkemeden almış oldukları tasdikli belgeye denir. Ölümden sonra 4 ay içerisinde alınmalı ve Maliyeye beyan edilmelidir.
YASAL MAL REJİMİ
Edinilmiş mallara katılma rejimidir. Eşler sözleşme ile hiçbir mal rejimini seçmemişlerse Medeni Kanun gereği yasal mal rejimini seçmiş sayılırlar.
YENİ ARAZİ OLUŞUMU
Birikme , dolma, toprak kayması veya kamuya ait suların yatağında ya da seviyesinde değişme gibi sebeplerle sahipsiz yerlerde yeniden oluşan yararlanmaya elverişli arazidir. Bu araziler devlete ait sayılır.
YETKİ BELGESİ
Tapu Kanununun 2. maddesi uyarınca tapu işlemleri sırasında tüzel kişilerden istenen ve tüzel kişinin gayrimenkul tasarruflarına izinli olduğunu ve temsilcisinin kimler olduğunu belirtir belgedir.